Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies dostosowanych do indywidualnych preferencji użytkownika i pomagających przeprowadzić statystykę wizyt na stronie.

Mentions légales et conditions générales d'utilisation

Sidebar

Język

Strona główna

assi

Brève Biographie

Krótka biografia

1904

Urodzenie

Gombrowicz przychodzi na świat w rodzinie ziemiańskiej, w Małoszycach, posiadłości swojego ojca, 200 kilometrów na południe od Warszawy.

1916

Studia

Uczy się w katolickim gimnazjum św Stanisława Kostki, w Warszawie.

1923

Matura

Matura. Studiuje prawo na Uniwersytecie Warszawskim.

1926

Licencjat z prawa

Licencjat z prawa. Dyplom: 4 X 1927

1928

Pireneje

Kilkumiesięczny pobyt we Francji: Paryż i pobyt w Pirenejach. Początek stażu w sądzie w Warszawie.

1930

Warszawa

Zostaje mianowany aplikantem, a o rezygnacji z kariery prawniczej decyduje odrzucenie jego kandydatury do posady w sądzie w Radomiu z powodu poglądów politycznych (był stronnikiem Piłsudskiego, a sędziowie popierali endecję). Zaczyna bywać w kawiarniach literackich Warszawy.

1933

Początkujący

Ukazuje się zbiór opowiadań Pamiętnik z okresu dojrzewania, wyd. Rój, Warszawa. Debiutant zaczyna pisać artykuły do prasy warszawskiej. Grudzień: śmierć ojca, Jana Onufrego Gombrowicza. Zaczyna pisać swój pierwszy dramat Iwonę, księżniczkę Burgunda.

1937

Ferdydurke

Październik: publikacja pierwszej powieści Ferdydurke, wyd. Rój, Warszawa.

1938

Pierwsza sztuka

Publikacja Iwony, księżniczki Burgunda w prestiżowym literackim czasopiśmie Skamander, Warszawa. Podróż do Włoch i Austrii.

1939

Opętani

Powieść w odcinkach Opętani ukazuje się w prasie codziennej (Dobry Wieczór. Kurier Czerwony oraz Kurier Poranny, Kielce-Radom) pod pseudonimem „Z. Niewieski”. Publikacja zakończenia przypada na pierwsze dni wojny. Powieść w wersji bez zakończenia zostanie opublikowana w tomie Varia (Instytut Literacki, Paryż) w 1973 roku, cztery lata po śmierci Gombrowicza, w pełnym zaś wydaniu, z zakończeniem, które uważano za zaginione (bo numery gazet z pierwszych dni września nie dotarły już do bibliotek), dopiero w 1990 roku, wyd. Res Publica, Warszawa.

29 lipca: zaproszony na rejs inauguracyjny transatlantyku Chrobry wyrusza do Argentyny. Dopływa do Buenos Aires na tydzień przed wybuchem drugiej wojny światowej. Podejmuje dramatyczną decyzję pozostania w Argentynie, gdy po podpisaniu paktu między Hitlerem i Stalinem, przewidywany jest bliski wybuch wojny. Pierwsze lata emigracji spędza w skrajnym ubóstwie, uczy się hiszpańskiego, pisze okazjonalnie dla prasy emigracyjnej i argentyńskiej.

1946

Ślub, Trans-Atlantyk

Traduction collective de Ferdydurke en espagnol avec des amis au Café Rex de Buenos Aires aux éditions Argos de Buenos Aires. Il écrit une pièce, Le Mariage, puis commence un roman, Trans-Atlantique, situé à Buenos Aires.

Pracuje nad Ślubem, swoim drugim dramatem.

1947

Ferdydurke w języku hiszpańskim

Ferdydurke ukazuje się w wydawnictwie Argos, Buenos Aires, dzięki finansowemu wsparciu Cecilii Benedit de Debenedetti.

Grudzień: rozpoczyna prace jako urzędnik Banco Polaco w Buenos Aires, gdzie będzie pracował przez osiem lat.

1948

Ślub w języku hiszpańskim

Ślub ukazuje się w hiszpańskim tłumaczeniu pióra autora oraz Alejandro Rússovicha: El Casamiento, wyd. EAM, Buenos Aires.

1951

Kulturą

Rozpoczyna współpracę z Kulturą i Instytutem Literackim, które Jerzy Giedroyc prowadzi w Maisons-Laffitte pod Paryżem. Ten ważny ośrodek polskiej kultury na wygnaniu stanie się wydawcą jego książek w ojczystym języku, umożliwiając mu w ten sposób przetrwanie jako pisarza.

1953

Trans-Atlantyk

Instytut Literacki rozpoczyna swoją serię wydawniczą «Biblioteka Kultury» tomem Gombrowicza, w którym figuruje powieść Trans-Atlantyk oraz dramat Ślub.

W Europie, François Bondy publikuje we francuskim czasopiśmie Preuves pierwszą recenzję Ferdydurke oraz prezentuje fragmenty Trans-Atlantyku, nowej powieści Gombrowicza, tłumaczone na francuski i opatrzone wstępem przez Konstantego Jeleńskiego.

1955

Radia Wolna Europa

Gombrowicz odchodzi z banku. Od tego momentu jego źródłem utrzymania będą tantiemy autorskie i niewielka pensja Radia Wolna Europa, dla którego napisze teksty w latach 1959-1961, nigdy nie emitowane. Zostaną one wydane po jego śmierci pod tytułem Wspomnienia polskie oraz Wędrówki po Argentynie.

Instytut Literacki rozpoczyna swoją serię wydawniczą «Biblioteka Kultury» tomem Gombrowicza, w którym figuruje powieść Trans-Atlantyk oraz dramat Ślub.

1957

Dziennika

Pierwszy tom Dziennika (1953-1956), wydany po polsku przez Instytut Literacki, Paryż.

_Ferdydurke, wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, Trans-Atlantyk ze Ślubem, wyd. Czytelnik, Warszawa, ukazują się po raz pierwszy w powojennej Polsce.

Rozszerzone wydanie zbioru opowiadań Pamiętnik z okresu dojrzewania ukazuje się w Polsce pod nowym tytułem Bakakaj. Krótka, postalinowska odwilż polityczna skończy się wkrótce i od 1958 Gombrowicz będzie znowu zakazany w komunistycznej Polsce, aż do 1986 roku, kiedy ukaże się pierwsze 9 tomów jego Dzieł w krakowskim Wydawnictwie Literackim.

1958

Ferdydurke, pierwsza edycja w Europie

Wydanie krajowe Iwony, księżniczki Burgunda z ilustracjami Tadeusza Kantora, wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Pierwsze wydanie Gombrowicza w Europie: Ferdydurke po francusku, w wyd. Julliard, w prestiżowej serii «Les Lettres nouvelles» Maurice’a Nadeau.

1960

Pornografia, opublikowany w polskim

Publikacja po polsku powieści Pornografia, wyd. Instytut Literacki, Paryż.

1962

Drugiego tomu Dziennika

Wydanie drugiego tomu Dziennika (1957-1961), wyd. Instytut Literacki, Paryż.

1963

Berlin

8 kwietnia: na pokładzie transatlantyka Federico Federico Costa Gombrowicz wyrusza do Europy.

Do Paryża przybywa 24 kwietnia.

16 maja: przybywa do Berlina Zachodniego, gdzie spędzi rok jako stypendysta Fundacji Forda i Senatu berlińskiego.

1964

Cena Młodzi firm

7 stycznia: Ślub w reżyserii Jorge Lavelliego dostaje pierwszą nagrodę na konkursie młodych grup teatralnych. Prezentacja nagrodzonej inscenizacji Gombrowicza w paryskim teatrze Récamier. To początki międzynarodowej kariery Gombrowicza jako dramaturga.

17 maja : Gombrowicz wyjeżdża z Berlina Zachodniego do Francji. Przez trzy miesiące jest gościem rezydencji dla uczonych i artystów Cercle Culturel mieszczącej się w opactwie Royaumont niedaleko Paryża.

25 października Witold Gombrowicz przeprowadza się do Vence, na południu Francji, gdzie będzie mieszkał razem z Ritą Labrosse, do śmierci w 1969 roku.

1966

Trzeci tom Dziennika

Instytut Literacki publikuje trzeci tom Dziennika (1961-1966) wraz z dramatem Operetka.

1967

Wydawcy międzynarodową nagrodę (Formentor)

Gombrowicz dostaje międzynarodową nagrodę księgarzy Formentor, która zaświadcza o jego rosnącej sławie. Jego dzieła są tłumaczone na francuski, niemiecki, włoski, angielski, szwedzki, holenderski, japoński. Coraz częściej mówi się o Gombrowiczu jako poważnym kandydacie do literackiej nagrody Nobla.

1968

Rozmowa

We francuskim wydawnictwie Pierre Belfond ukazuje się Testament. Rozmowy z Dominikiem de Roux.

Grudzień: ślub z Ritą Labrosse, z którą żyje od pięciu lat.

1969

Zmarł w Vence

Instytut Literacki Giedroycia publikuje polskie wydanie Testamentu. Rozmow z Dominikiem de Roux.

22 lipca: Gombrowicz fascynuje się lądowaniem Apollo na Księżycu transmitowanym przez telewizję.

24 lipca: umiera na niewydolność oddechową u siebie w domu, w Vence.