« Nie ufałem wiarom, doktrynom, ideologiom, instytucjom. Mogłem więc oprzeć się tylko na sobie. Ale przecież byłem Polakiem, urobionym przez polskość, żyjącym w Polsce. No więc trzeba mi było poszukać mojego „ja” głębiej, tam gdzie ono już nie było polskie a po prostu człowiecze. »
Wspomnienia polskie, to seria felietonów radiowych napisanych między listopadem 1959 roku a październikiem 1961 roku, na zamówienia Radia Wolna Europa. Nigdy nie zostały odczytane na falach radiowych a ich tekst został odnaleziony przez Ritę Gombrowicz w siedem lat po śmierci pisarza, w 1976 roku (wraz z Wędrówkami po Argentynie) w zostawionym przez niego archiwum.
Nie są to więc teksty, które były przeznaczone do lektury, ale do czytania na głos w radio: stąd ich styl gawędziarski, oralny. Nie mamy jednak, żadnego śladu, że Wspomnienia polskie były kiedykolwiek emitowane.
Rękopis felietonów składa się z 48 czterostronicowych artykułów, ułożonych chronologicznie, niektóre z tekstów noszą datę ich redakcji zanotowane odręcznie przez Gombrowicza.
Każdy felieton był przewidziany na 15 minut audycji radiowej.
Jak wskazuje tytuł, w tej serii felietonów Gombrowicz przypomina swoje dzieciństwo i młodość kreśląc także panoramę Polski międzywojennej.
Pisarz powraca do Polski sprzed 1939 roku , dokładnie w dwadzieścia lat po opuszczeniu kraju.
Opis rodziny, odrodzenia Polski niepodległej i życia literackiego w Warszawie lat 30. są istotnym przyczynkiem do biografii i dzieła Witolda Gombrowicza.
Kiedy na początku 1959 roku, Witold Gombrowicz zawiązuje współpracę z Radiem Wolna Europa au début de 1959 - którego polska redakcja znajduje się w Monachium - w kraju jego dzieło jest znowu zakazane przez cenzurę, po krótkim okresie poststalinowskiej odwilży, która umożliwiła pierwsze powojenne wydania Gombrowicza.
Zakazany w komunistycznej Polsce, pisarz szuka finansowego oparcia w organizacjach emigracyjnych takich jak paryska Kultura Jerzego Giedroycia lub polska redakcja Radio Free Europe kierowana przez Jana Nowaka Jeziorańskiego.
Po polsku Wspomnienia polskie zostały opublikowane w 1977 roku przez paryski 1977 aux éditions de l’émigration nstytut Literacki (Kultura) w tym samym tomie co drugi cykl felietonów: Wędrówki po Argentynie.
Od 1996 roku oba teksty są wydawane przez krakowskie Wydawnictwo Literackie.
Pierwszym tłumaczeniem było tłumaczenie na francuski przygotowane przez Krzysztofa Jeżewskiego i Dominique Autrand, opublikowane w 1984 roku przez paryskie wydawnictwo Christian Bourgois Ed.